MATERI SEKAR MADIA KIDUNG
SEKAR MADIA
Sekar Madya yang meliputi jenis-jenis lagu pemujaan, umumnya dinyanyikan dalam prosesi upacara, baik upacara adat maupun agama. Kelompok tembang yang tergolong sekar madya pada umumnya mempergunakan bahasa Jawa tengahan, yaitu seperti bahasa yang dipergunakan di dalam lontar/cerita Panji atau Malat, dan tidak terikat oleh Guru Lagu maupun Padalingsa (seperti pada Sekar Alit atau pupuh). Di dalamnya adalah pembagian-pembagian pada tubuh tembang tersebut, diantaranya :
Pangawit = yang merupakan bagian pembukaan
Pangawak = yang merupakan bagian yang pendek
Panama = merupakan bagian yang panjang
Pangawak = bagian utama dari tembang tersebut.
Kidung diduga datang dari Jawa abad XVI sampai XIX akan tetapi teks kidung ini kemudian kebanyakan ditulis di Bali. Hal ini bisa dilihat dari struktur komposisinya yang terbukti dengan masuknya ide-ide yang terdiri dari Pangawit, Panama dan Pangawak yang merupakan istilah-istilah yang tidak asing lagi dalam tetabuhan Bali.
Di Bali kidung-kidung selalu dilakukan dan dimainkan bersama-sama dengan instrumen. Lagu-lagu kidung ini ditulis dalam lontar tabuh-tabuh Gambang dan oleh karena itulah laras dan namanya banyak sama dengan apa yang ada dalam penggambangan, menggunakan laras pelog Saih Pitu (Pelog 7 nada) yang terdiri dari 5 nada pokok dan 2 nada pemaro/ tengahan.
Modulasi yaitu perubahan tangga nada ditengah-tengah lagu sangat banyak dipergunakan. Beberapa jenis kidung yang masih ada dan hidup di Bali antara lain: Aji Kembang, Dewaruci, Wargasari, Pamancangah, dan lain-lain.
Ini beberapa lirik dari kidung, yakni Kidung Wargasari:
- Ida Ratu saking luhur, kawula nunas lugrane, mangda sampun titiang tandruh, mangayat Bhatara mangkin, titiang ngaturang pejati, canang suci lan daksina, sarwa sampun puput, pratingkahing saji.
- Asep menyan majagau. Cendana nuhur dewane, Mangda Ida gelis rawuh. Mijil saking luhuring langit. Sampun madabdaban sami. Maring giri meru reko. Ancangan sadulur, sami pada ngiring.
Bisa dilihat, Kidung Wargasari ini adalah kidung pemujaan di mana para pemujanya tengah menghaturkan persembahan seperti pejati, daksina, canang... dengan harapan agar para Bhatara menerima persembahan mereka.
Selain kidung,ada juga jenis tembang lain yang bisa digolongkan ke dalam kelompok Sekar Madya, yakni Wilet dengan jenis-jenisnya meliputi Mayura, Jayendria, Silih-asih, dan lain sebagainya.
fungsi kidung:
- Pada upacara Dewa Yadnya di tembangkan kidung:
- Tatkala nuntun Ida Bhatara: Kawitan Wargasari, Wargasari;
- tatkala muspa: Mredu Komala, Totaka;
- tatkala nunas tirta: wargasari;
- tatkala nyineb: warga sirang.
- Untuk Rsi Yadnya digunakan: Rsi Bojana: Wilet Mayura, Bramara Sangupati, Palu Gangsa.
Untuk Diksa digunakan Rara Wangi. - Untuk Manusa Yadnya:
- Upacara Raja Swala: Demung sawit,
- Upacara metatah: Kawitan Tantri, Demung Sawit;
- Upacara mapetik: Malat Rasmi,
- Upacara pawiwahan: Tunjung Biru.
- Untuk upacara Pitra Yadnya:
- nedunang/ nyiramang layon: Sewana Girisa, Bala Ugu.
- Untuk memargi ke setra: Indra Wangsa.
- Untuk mengurug kuburan (gegumuk): Adri.
- Untuk Ngeseng sawa: Praharsini;
- untuk Ngereka abu: Aji Kembang;
- untuk nganyut abu ke segara: Sikarini, Asti;
- Untuk Nyekah (Atma Wedana): Wirat Kalengengan.
- Untuk Bhuta Yadnya: Pupuh Jerum, Alis-alis Ijo, Swaran Kumbang.
- Untuk upacara pelantikan pejabat: Perigel.
Bahasa yang digunakan adalah bahasa Jawa Kuno (Kawi), dengan tulisan huruf Bali. Tulisan ini bukan tulisan Bali biasa tetapi sudah di modifikasi untuk keperluan menetapkan irama dan tekanan (stressing), terutama pada kakawin: apada, wrtta matra, guru laghu, gana matra, canda karana, guru bhasa, guru lambuk dan purwa kanti.
Para penyanyi sebaiknya tidak menggunakan sound system yang keras, karena kidung dilakukan bersama dengan suara yang sayup-sayup mengiringi puja-mantra, dari pemimpin upacara. Jangan sampai suara kidung demikian keras, sehingga suara gentha Sulinggih tidak terdengar. Mestinya para pelantun kidung berada dekat dengan Sulinggih sehingga mengetahui apa yang sedang dilakukan Sulinggih, lalu memilih kidung apa yang tepat. Jangan sampai Sulinggihnya muput caru, lalu kidungnya wargasari.
Contoh Kidung:
SWASTYASTU
Ginanti
Swastyastu ne keatur,
Titiang jagi menyarengin,
Mengaturang gegendingan,
Melila cita sareng sami,
Kirang langkung atur titiang,
Sinampura sareng sami.
NUNAS LUGRA
Titiang nunas lugra ratu,
Mangugah preragane,
Doning titiang lintang dusun,
Tuara nawang kauh kangin,
Kaja kelod tuara uning,
Punika tunasang titiang,
Ring Ida Bhatara Guru,
Apang titiang tuara sisip.
MENDAK BHATARA
(wargasari)
1.Asep pejati wus katur,
Mendak Ida Bhatarane,
Peneteg lan canang arum,
Canang gantal canang sari,
Parekan pada menangkil,
Pedek sami nunas ica,
Ngadpada manyungsung,
Mengaturang palinggih.
2.Tengeran Bhatara rawuh,
Ketug lindu manggalana,
Kilat tatit kuwug-kuwug,
Dumilah ngadeg ring langit,
Raris maduluran angin,
Mangalinus maring jagat
Rempak taru rubuh,
Katibanan angin.
3.Bhatara makire tedun,
Anglayang diambarane,
Busanane sarwa murub,
Tur anunggang wyalapati,
Warnane angresing hati,
Risampun prapti ring pura,
Ancangan tumurun,
Natasang pelinggih.
4.Dibale manike luhung,
Mapanyengker ring tlagane,
Kadagingin tunjung tutur,
Tunjung bang tunjung putih,
Ring madyaning bale alit,
Ida Bhatara mabawos,
Nganggit sekar jepun,
Sekarang memargi.
MARGI LINGGAH
Margi linggah sane ketuju,
Pemargine ngaler kangin,
Rawuh maring jaba tengah,
Bhetarane sami tedun,
Malinggih ring joli emas,
Masesocan,
Sarwa mirah sane melah.
WARGA SARI
1.Purwakaning angripta rum,
Ning wana ukir,
Kahadang labuh kartika,
Panedenging sari,
Angayon tangguli ketur,
Angringring jangga mure.
2.Sukania harja winangun,
Winarna sari,
Rumrumning puspa priyaka,
Ingoling tangi,
Sampuning riris sumahur,
Munggwing Srengganing rejeng.
IDA RATU
1.Ida ratu saking luhur,
Kawula nunas lugrane,
Mangda sampun titiang tandruh,
Mengayat bhatara mangkin,
Titiang ngaturang pejati,
Canang suci mwang daksina,
Sarwa sampun puput,
Pretingkahing saji.
2.Asep menyan majagahu,
Cendana nuwur dewane,
Mangda ida gelis rawuh,
Mijil saking luring langit,
Sampun medabdaban sami,
Maring giri meru reko,
Ancangan sadulur,
Sami pada ngiring.
3.Bhatarane saking luhur,
Ngagegana diambarane,
Penganggene abra murub,
Parekan sami mangiring,
Widyadara – Widyadari,
Pada madudon dudonan,
Prebhawa kumetug,
Angliwer ring langit.
4.Dibale manike luwung,
Mapanyengker ring telagane,
Kadagingin tunjung tutur,
Tunjung abang tunjung putih,
Ring madyaning bale alit,
Ida Bhatara mabawos,
Nganggit sekar jepun,
Sekarang ke Bali.
5.Ring bale emase parum,
Linggih Ida Bhatarane,
Bale mas ngranyab murub,
Upacara sarwa luwih,
Luhure sutra putih,
Ida Bhatara mabawos,
Bawose diluhur,
Pacang turun gelis.
BRAMARA NGISEP SARI
1.Om om sembah i katunan,
Dumadak juwa keaksi,
Munggwing pangubhaktin titiang,
Diastun langkung tuna sami,
Pakirang artha wibawa,
Nista solah lawan wuwus,
Miwah banget hina budhi.
2.Mogi tan kecakra bhawa,
Titiang i katunan sami,
Nista kaya wak lan manah,
Langgeng ngulami Hyang Widhi,
Sang suksma maha acinthya,
Nirbhana siwa kasengguh,
Singidang ring tampak aksi.
NING SUCI
Ning suci bhakti sumawur,
Canang tetep pingature,
Tetep labe putih kuning,
Pametik jepun sumadi,
Jambe anom ludra tiga,
Papijitan soroh lumlum,
Gande maosari.
NGASTAWA DEWA
(adri)
1.Tembang adri pengastawa ayu,
Ngastawa Ida Bhatara,
Ngastiti Ida Hyang Widhi,
Dasa indria sami kumpul,
Panca wisayane kumpul,
Malih maring rasa sukla,
Ring putih hati manerus,
Bayu sabda idep sukla,
Anggragap pranawa sukla.
2.Egar manah ira ngesti hayu,
Ngesti Bhatarane,
Kalih Ida Sang Hyang Widhi,
Madak ica ida nerus,
Betel kangin betel kauh,
Ngulayang ka welas harsa,
Angestiang brata sadhu,
Ngesti Ida Hyang Bhatara,
Nunas sarining amerta.
TURUN TAUN
1.Turun taun sigedong sari,
Mumbul katon swarga mulya,
Langan de side nurunang sari,
Sarin mretha sarin sedana,
2.Kukus katon siputiq jati,
Margan de side siq micayang,
Muncrat mencur tirtan de kaji,
Sweca de kaji bepaica.
3.Kaji ngaturang pangubhakti,
Bhakti nunas panugrahan,
Muncar katon gedong de kaji,
Atep maniq kertha muliya.
4.Lawang emas winten sari,
Tēmbok emas becerancang,
Bepelinggihan kursi maniq,
Pengayah atep lēq natar.
MANDAMALON
OOO/O-O/-OO/O-O/O-O/OO
1.-.Stutinira tān tulūs Sinahurān paramārta Çiwa,
-.Anaku huwūs katōn Abimantānta temūnta kabeh,
-.Hana panganūgrahāngku Çadhu sākti winĩmba sara,
-.Pasupati sāstra kāstu Pangarānnya nihān wulati.
2.-.Wuwus sira Sānghyang Ĩçwara mijĩl tang apūy ritangan,
-.Wawang asarĩra katāra mangĩnditakēn warayang,
-.Tinarima Sāng Danān Jaya tikāng sara sūksma tika,
-.Nganala sarĩra sātmaka lawān warayāng wekasan.
3.-.Kretawara Sāng Danān Jaya manembāh hatĩ pranata,
-.Pinisalinān larās makuta Tan hanā kalah hālah,
-.Winara warāh sirēng aji danūr dara sāstra kabeh,
-.Kreta semayāng prayōga dadi sūksme Bhatāra Çiwa.
4.-.Sahasura sĩddha çārana parēng kesana sūnia mwah,
-.Rasa tanirāt hidēp nrepati putrā katōnanira,
-.Kadi masalĩn sarirā suka tan pabalĩk prihati,
-.Satiru tirūn kretārta sira denĩ kadhira nira.
5.-.Hanamara jānma tān pamihutang brata yōga tapa,
-.Angentul amĩnta wĩrya sukanĩng Widhĩ saha sika,
-.Binalikakēn purĩh nika lwĩh tinemūnia lara,
-.Sinakitanĩng rajāh tamahinān dehāning prihati.
PUPUH JERUM
1.Kidung pangundang ring bhuta,
Basa lumbrah pupuh jerum,
Bhuta asih Widhi asung,
Caru pasajene reko,
Genep saha upacara,
Manut warna lawan ungguh,
Sekol iwak pada bina,
Olah-olahan sadulur.
2.Pangideran panguripan,
Kangin panca putih mulus,
Kelod siya barak mungguh,
Kawuh kuning pitu enggon,
Kaje selem urip patpat,
Manca warna tengah brumbun,
Akutus panguripannya,
Babhutane manut ungguh.
3.Kangin ring angin magenah,
Kelod ring api amungguh,
Ring tanahe sane kawuh,
Kaje ring toya manongos,
Ring embange bhuta tengah,
Malih sane bilang bucu,
Manut urip lawan warna,
Tengos babhutan karedung.
4.Kaje kangin urip nemnem,
Yen ring warna rupa klawu,
Kelod kangin hurip kutus,
Nasak gedang warna kawot,
Kelod kawuh warna kwanta,
Panguripannya tetelu,
Kaje kawuh warna gadang,
Jati tunggal hurip ipun.
5.Babhutania ne kinucap,
Prete pisaca aran ipun,
Bhuta kala dengen rusuh,
Ring durgama ne manongos,
Ring alas tukad segara,
Ring pangkung pangkung kredung
Genep sami siya warna
Kang inundang sida rawuh.
6.Yan sira sampun wus nadah.
Gati prasama mewantuk,
Ngungsi unggwane swang mantuk
Aja mami gena wong,
Miwah mami gena yadnya,
Asih kumasih satuwuk,
Ngawe degdeg jagad raya,
Jane pade manggih hayu.
NGIRING MANGKIN
Ngiring mangkin tampekang
Malinggih raris mebhakti,
Mengayat ngaturang canang,
Canang sari segewan daun,
Maduluran canang gantal,
Sajeng sari,
Kukuse mengasti dewa.
MERDUKOMALA
---/OO-/O-O/OO-/O-O/OO
1.-.Ong sembahning anata tinghalana detriloka sarana.
-.Wahyedyatmika sembahning hulun, ijengta tan hana waneh.
-.Sang lwir agni sakeng tahen kadi minyak sakeng dadi kita.
-.Sang saksat metu yan hana wang amuter tutur pinahayu.
2.-.Wyapi wyapaka sarining parama tatwa durlaba kita.
-.Icchantang hana tan hana ganal alit lawan hala hayu.
-.Utpatti sthitti linaning dadi kita ta karana nika.
-.Sang sangkan paraning sarat sakala niskalatmaka kita.
TOTAKA
1.Çaçiwimba haneng ghata mesi banyu
Ndanasing suci nirmala mesi wulan
Iwa mangkana rakwa kiteng kadadin
Ring angambeki yoga kiteng sakala
2.Katemunta mareka sitan katemu.
Kahidepta mareka sitan kahidep
Kawenangta mareka sitan kawenang
Paramarta siwatwa nirawarana
TIRTA UTAMA
( adri )
1.Tirta utama lwir sandi nerus,
Icenin para damuhe,
Sane sandi mapasupati,
Penyapsap lara agung,
Salwire lara kesapuh,
Moksah hilang gelis punah,
Hala hilang leteh dudus,
Mundur kegumi kahyangan,
Tibenin tirtha utama.
2.Tirta utama sakti manerus
Paicain kaulane mangkin
Ne sandi mapasupati
Panyupatan lara agung,
Salwiring lara kasapuh
Hilang muksa maring sunya
Letuh hilang hala dudus
Katibening antuk tirta
Paican Ida Bhatara.
TURUN TIRTHA
(turun taun)
1. Nunas tirtha ring Hyang Widhi
Kalih Ida Hyang Bhatara
Tirtha suci maha sakti
Pangleburan dasa mala
2. Kawula nunas amertha suci
Ne nyiratang pinandita
Raga suci manah ening
Tetuladan para warga
NUNAS TIRTHA
(wargasari)
1.Turun tirtha saking luhur
Tirtha panca Dewatane
Brahma tirtha kamandalu
Hyang Iswara sanjiwani
Mahadewa kundalini
Hyang Wisnu tirtha pawitra
Hyang Siwa pamuput
Amertha kinardi.
2.Turun tirtha saking luhur
Ne nyiratang pemangkune
Makalangan muncrat mumbul
Mapan tirtha amertha jati
Paican bhatara sami
Panglukatan dasa mala
Sami pada lebur
Malane ring gumi.
3.Nunas tirtha pangelebur
Wangsuh pada Dewa Dewi
Tirtha suci adi luhung
Tirtha amertha jati sidhi
Panugrahan dewa sami
Brahma Wisnu Maheswara
Laksmi Uma Sambu
Nglebur malan gumi.
M I J I L
Sampun puput nunas tirtaning suci,
Trepti jaba jero bayu landuh,
Sabda lan idepe,
Ngepah muput matur pangubhakti,
Om Shanti Shanti Shanti,
Mangguh hayu teduh landuh.
KIRANG LANGKUNG
Kirang langkung hatur titiang
Sinampura Bhatara sami
Tambet titiang sane kelintang
Mangda sweca micayang rahayu
Bekelang titiang riwekas
Manumadi mengayah ring mercepada.
Ginanti
Swastyastu ne keatur,
Titiang jagi menyarengin,
Mengaturang gegendingan,
Melila cita sareng sami,
Kirang langkung atur titiang,
Sinampura sareng sami.
NUNAS LUGRA
Titiang nunas lugra ratu,
Mangugah preragane,
Doning titiang lintang dusun,
Tuara nawang kauh kangin,
Kaja kelod tuara uning,
Punika tunasang titiang,
Ring Ida Bhatara Guru,
Apang titiang tuara sisip.
MENDAK BHATARA
(wargasari)
1.Asep pejati wus katur,
Mendak Ida Bhatarane,
Peneteg lan canang arum,
Canang gantal canang sari,
Parekan pada menangkil,
Pedek sami nunas ica,
Ngadpada manyungsung,
Mengaturang palinggih.
2.Tengeran Bhatara rawuh,
Ketug lindu manggalana,
Kilat tatit kuwug-kuwug,
Dumilah ngadeg ring langit,
Raris maduluran angin,
Mangalinus maring jagat
Rempak taru rubuh,
Katibanan angin.
3.Bhatara makire tedun,
Anglayang diambarane,
Busanane sarwa murub,
Tur anunggang wyalapati,
Warnane angresing hati,
Risampun prapti ring pura,
Ancangan tumurun,
Natasang pelinggih.
4.Dibale manike luhung,
Mapanyengker ring tlagane,
Kadagingin tunjung tutur,
Tunjung bang tunjung putih,
Ring madyaning bale alit,
Ida Bhatara mabawos,
Nganggit sekar jepun,
Sekarang memargi.
MARGI LINGGAH
Margi linggah sane ketuju,
Pemargine ngaler kangin,
Rawuh maring jaba tengah,
Bhetarane sami tedun,
Malinggih ring joli emas,
Masesocan,
Sarwa mirah sane melah.
WARGA SARI
1.Purwakaning angripta rum,
Ning wana ukir,
Kahadang labuh kartika,
Panedenging sari,
Angayon tangguli ketur,
Angringring jangga mure.
2.Sukania harja winangun,
Winarna sari,
Rumrumning puspa priyaka,
Ingoling tangi,
Sampuning riris sumahur,
Munggwing Srengganing rejeng.
IDA RATU
1.Ida ratu saking luhur,
Kawula nunas lugrane,
Mangda sampun titiang tandruh,
Mengayat bhatara mangkin,
Titiang ngaturang pejati,
Canang suci mwang daksina,
Sarwa sampun puput,
Pretingkahing saji.
2.Asep menyan majagahu,
Cendana nuwur dewane,
Mangda ida gelis rawuh,
Mijil saking luring langit,
Sampun medabdaban sami,
Maring giri meru reko,
Ancangan sadulur,
Sami pada ngiring.
3.Bhatarane saking luhur,
Ngagegana diambarane,
Penganggene abra murub,
Parekan sami mangiring,
Widyadara – Widyadari,
Pada madudon dudonan,
Prebhawa kumetug,
Angliwer ring langit.
4.Dibale manike luwung,
Mapanyengker ring telagane,
Kadagingin tunjung tutur,
Tunjung abang tunjung putih,
Ring madyaning bale alit,
Ida Bhatara mabawos,
Nganggit sekar jepun,
Sekarang ke Bali.
5.Ring bale emase parum,
Linggih Ida Bhatarane,
Bale mas ngranyab murub,
Upacara sarwa luwih,
Luhure sutra putih,
Ida Bhatara mabawos,
Bawose diluhur,
Pacang turun gelis.
BRAMARA NGISEP SARI
1.Om om sembah i katunan,
Dumadak juwa keaksi,
Munggwing pangubhaktin titiang,
Diastun langkung tuna sami,
Pakirang artha wibawa,
Nista solah lawan wuwus,
Miwah banget hina budhi.
2.Mogi tan kecakra bhawa,
Titiang i katunan sami,
Nista kaya wak lan manah,
Langgeng ngulami Hyang Widhi,
Sang suksma maha acinthya,
Nirbhana siwa kasengguh,
Singidang ring tampak aksi.
NING SUCI
Ning suci bhakti sumawur,
Canang tetep pingature,
Tetep labe putih kuning,
Pametik jepun sumadi,
Jambe anom ludra tiga,
Papijitan soroh lumlum,
Gande maosari.
NGASTAWA DEWA
(adri)
1.Tembang adri pengastawa ayu,
Ngastawa Ida Bhatara,
Ngastiti Ida Hyang Widhi,
Dasa indria sami kumpul,
Panca wisayane kumpul,
Malih maring rasa sukla,
Ring putih hati manerus,
Bayu sabda idep sukla,
Anggragap pranawa sukla.
2.Egar manah ira ngesti hayu,
Ngesti Bhatarane,
Kalih Ida Sang Hyang Widhi,
Madak ica ida nerus,
Betel kangin betel kauh,
Ngulayang ka welas harsa,
Angestiang brata sadhu,
Ngesti Ida Hyang Bhatara,
Nunas sarining amerta.
TURUN TAUN
1.Turun taun sigedong sari,
Mumbul katon swarga mulya,
Langan de side nurunang sari,
Sarin mretha sarin sedana,
2.Kukus katon siputiq jati,
Margan de side siq micayang,
Muncrat mencur tirtan de kaji,
Sweca de kaji bepaica.
3.Kaji ngaturang pangubhakti,
Bhakti nunas panugrahan,
Muncar katon gedong de kaji,
Atep maniq kertha muliya.
4.Lawang emas winten sari,
Tēmbok emas becerancang,
Bepelinggihan kursi maniq,
Pengayah atep lēq natar.
MANDAMALON
OOO/O-O/-OO/O-O/O-O/OO
1.-.Stutinira tān tulūs Sinahurān paramārta Çiwa,
-.Anaku huwūs katōn Abimantānta temūnta kabeh,
-.Hana panganūgrahāngku Çadhu sākti winĩmba sara,
-.Pasupati sāstra kāstu Pangarānnya nihān wulati.
2.-.Wuwus sira Sānghyang Ĩçwara mijĩl tang apūy ritangan,
-.Wawang asarĩra katāra mangĩnditakēn warayang,
-.Tinarima Sāng Danān Jaya tikāng sara sūksma tika,
-.Nganala sarĩra sātmaka lawān warayāng wekasan.
3.-.Kretawara Sāng Danān Jaya manembāh hatĩ pranata,
-.Pinisalinān larās makuta Tan hanā kalah hālah,
-.Winara warāh sirēng aji danūr dara sāstra kabeh,
-.Kreta semayāng prayōga dadi sūksme Bhatāra Çiwa.
4.-.Sahasura sĩddha çārana parēng kesana sūnia mwah,
-.Rasa tanirāt hidēp nrepati putrā katōnanira,
-.Kadi masalĩn sarirā suka tan pabalĩk prihati,
-.Satiru tirūn kretārta sira denĩ kadhira nira.
5.-.Hanamara jānma tān pamihutang brata yōga tapa,
-.Angentul amĩnta wĩrya sukanĩng Widhĩ saha sika,
-.Binalikakēn purĩh nika lwĩh tinemūnia lara,
-.Sinakitanĩng rajāh tamahinān dehāning prihati.
PUPUH JERUM
1.Kidung pangundang ring bhuta,
Basa lumbrah pupuh jerum,
Bhuta asih Widhi asung,
Caru pasajene reko,
Genep saha upacara,
Manut warna lawan ungguh,
Sekol iwak pada bina,
Olah-olahan sadulur.
2.Pangideran panguripan,
Kangin panca putih mulus,
Kelod siya barak mungguh,
Kawuh kuning pitu enggon,
Kaje selem urip patpat,
Manca warna tengah brumbun,
Akutus panguripannya,
Babhutane manut ungguh.
3.Kangin ring angin magenah,
Kelod ring api amungguh,
Ring tanahe sane kawuh,
Kaje ring toya manongos,
Ring embange bhuta tengah,
Malih sane bilang bucu,
Manut urip lawan warna,
Tengos babhutan karedung.
4.Kaje kangin urip nemnem,
Yen ring warna rupa klawu,
Kelod kangin hurip kutus,
Nasak gedang warna kawot,
Kelod kawuh warna kwanta,
Panguripannya tetelu,
Kaje kawuh warna gadang,
Jati tunggal hurip ipun.
5.Babhutania ne kinucap,
Prete pisaca aran ipun,
Bhuta kala dengen rusuh,
Ring durgama ne manongos,
Ring alas tukad segara,
Ring pangkung pangkung kredung
Genep sami siya warna
Kang inundang sida rawuh.
6.Yan sira sampun wus nadah.
Gati prasama mewantuk,
Ngungsi unggwane swang mantuk
Aja mami gena wong,
Miwah mami gena yadnya,
Asih kumasih satuwuk,
Ngawe degdeg jagad raya,
Jane pade manggih hayu.
NGIRING MANGKIN
Ngiring mangkin tampekang
Malinggih raris mebhakti,
Mengayat ngaturang canang,
Canang sari segewan daun,
Maduluran canang gantal,
Sajeng sari,
Kukuse mengasti dewa.
MERDUKOMALA
---/OO-/O-O/OO-/O-O/OO
1.-.Ong sembahning anata tinghalana detriloka sarana.
-.Wahyedyatmika sembahning hulun, ijengta tan hana waneh.
-.Sang lwir agni sakeng tahen kadi minyak sakeng dadi kita.
-.Sang saksat metu yan hana wang amuter tutur pinahayu.
2.-.Wyapi wyapaka sarining parama tatwa durlaba kita.
-.Icchantang hana tan hana ganal alit lawan hala hayu.
-.Utpatti sthitti linaning dadi kita ta karana nika.
-.Sang sangkan paraning sarat sakala niskalatmaka kita.
TOTAKA
1.Çaçiwimba haneng ghata mesi banyu
Ndanasing suci nirmala mesi wulan
Iwa mangkana rakwa kiteng kadadin
Ring angambeki yoga kiteng sakala
2.Katemunta mareka sitan katemu.
Kahidepta mareka sitan kahidep
Kawenangta mareka sitan kawenang
Paramarta siwatwa nirawarana
TIRTA UTAMA
( adri )
1.Tirta utama lwir sandi nerus,
Icenin para damuhe,
Sane sandi mapasupati,
Penyapsap lara agung,
Salwire lara kesapuh,
Moksah hilang gelis punah,
Hala hilang leteh dudus,
Mundur kegumi kahyangan,
Tibenin tirtha utama.
2.Tirta utama sakti manerus
Paicain kaulane mangkin
Ne sandi mapasupati
Panyupatan lara agung,
Salwiring lara kasapuh
Hilang muksa maring sunya
Letuh hilang hala dudus
Katibening antuk tirta
Paican Ida Bhatara.
TURUN TIRTHA
(turun taun)
1. Nunas tirtha ring Hyang Widhi
Kalih Ida Hyang Bhatara
Tirtha suci maha sakti
Pangleburan dasa mala
2. Kawula nunas amertha suci
Ne nyiratang pinandita
Raga suci manah ening
Tetuladan para warga
NUNAS TIRTHA
(wargasari)
1.Turun tirtha saking luhur
Tirtha panca Dewatane
Brahma tirtha kamandalu
Hyang Iswara sanjiwani
Mahadewa kundalini
Hyang Wisnu tirtha pawitra
Hyang Siwa pamuput
Amertha kinardi.
2.Turun tirtha saking luhur
Ne nyiratang pemangkune
Makalangan muncrat mumbul
Mapan tirtha amertha jati
Paican bhatara sami
Panglukatan dasa mala
Sami pada lebur
Malane ring gumi.
3.Nunas tirtha pangelebur
Wangsuh pada Dewa Dewi
Tirtha suci adi luhung
Tirtha amertha jati sidhi
Panugrahan dewa sami
Brahma Wisnu Maheswara
Laksmi Uma Sambu
Nglebur malan gumi.
M I J I L
Sampun puput nunas tirtaning suci,
Trepti jaba jero bayu landuh,
Sabda lan idepe,
Ngepah muput matur pangubhakti,
Om Shanti Shanti Shanti,
Mangguh hayu teduh landuh.
KIRANG LANGKUNG
Kirang langkung hatur titiang
Sinampura Bhatara sami
Tambet titiang sane kelintang
Mangda sweca micayang rahayu
Bekelang titiang riwekas
Manumadi mengayah ring mercepada.
1. Kawitan Warga Sari
Purwakaning angripta rum
ning wana ukir
kahadang labuh kartika
panedenging sari
angayo tangguli ketur
angringring jangga mure
Sukanya arja winangun
winarna sari
rumrumning puspa priyaka
ingoling tangi
sampuning riris sumaru
menggwing srengganing rejeng
2. Pupuh Gambuh
Ngaturang kukus arum
Pangiring pujabakti ka luhur
Maduluran canang gantal
Canang sari
Saha kidung matembang gambuh
Katur ring hyang Widi kawot
Purwaning puja katur
piranti asep menyan mawelun
Panyeregeg manggala yadnya
Sang sulinggih
Kukus cihna ripu dudus
Budi hening jati katon
Madasar budhi sadu
Saking Ias caryaning kayun
Manunas Panugrahan ida
Dewa Dewi
Miwah Pitara leluhur
Mugi nemu kerahayuan
Atur kesama pukulun
Antuk presangga mangayap iratu
Yadin tuna presarana
Yadnya bakti
Maka renaning penawur
Dening bhatara pangayom
Ampura ratu Hyang sinuhun
Manawi tuna bakti ingsun
ledang ugi ngampurayang
Asung asih
kreta nugraha ratu manuntun
Tityang sadia nyanggra manyuwun
3. Mendak Bhatara (wargasari)
Asep pejati wus katur,
Mendak Ida Bhatarane,
Paneteg Ian canang arum,
Canang gantal canang sari,
Parekan pada menangkil,
Pedek sami nunas ica,
Ngadpada manyungsung,
Mengaturang palinggih
Tengeran Bhatara rawuh,
Ketug lindu manggalana,
Kilat tatit kuwug-kuwug,
Dumilah ngadeg ring langit,
Raris maduluran angin,
Mangalinus maring jagat
Rempak taru rubuh,
Katibanan angin.
Bhatara makire tedun,
Anglayang diambarane,
Busanane sarwa murub,
Tur anunggang wyalapati,
Warnane angresing hati,
Risampun prapti ring pura,
Ancangan tumurun,
Natasang pelinggih.
Dibale manike luhung,
Mapanyengker ring tlagane,
Kadagingin tanjung tutur,
Tunjung bang tunjung putih,
Ring madyaning bale alit,
Isa Bhatara mabawos,
Nganggit sekar jepun,
Sekarang memargi.
4. Bramara Ngisep Sari
Purwakaning angripta rum
ning wana ukir
kahadang labuh kartika
panedenging sari
angayo tangguli ketur
angringring jangga mure
Sukanya arja winangun
winarna sari
rumrumning puspa priyaka
ingoling tangi
sampuning riris sumaru
menggwing srengganing rejeng
2. Pupuh Gambuh
Ngaturang kukus arum
Pangiring pujabakti ka luhur
Maduluran canang gantal
Canang sari
Saha kidung matembang gambuh
Katur ring hyang Widi kawot
Purwaning puja katur
piranti asep menyan mawelun
Panyeregeg manggala yadnya
Sang sulinggih
Kukus cihna ripu dudus
Budi hening jati katon
Madasar budhi sadu
Saking Ias caryaning kayun
Manunas Panugrahan ida
Dewa Dewi
Miwah Pitara leluhur
Mugi nemu kerahayuan
Atur kesama pukulun
Antuk presangga mangayap iratu
Yadin tuna presarana
Yadnya bakti
Maka renaning penawur
Dening bhatara pangayom
Ampura ratu Hyang sinuhun
Manawi tuna bakti ingsun
ledang ugi ngampurayang
Asung asih
kreta nugraha ratu manuntun
Tityang sadia nyanggra manyuwun
3. Mendak Bhatara (wargasari)
Asep pejati wus katur,
Mendak Ida Bhatarane,
Paneteg Ian canang arum,
Canang gantal canang sari,
Parekan pada menangkil,
Pedek sami nunas ica,
Ngadpada manyungsung,
Mengaturang palinggih
Tengeran Bhatara rawuh,
Ketug lindu manggalana,
Kilat tatit kuwug-kuwug,
Dumilah ngadeg ring langit,
Raris maduluran angin,
Mangalinus maring jagat
Rempak taru rubuh,
Katibanan angin.
Bhatara makire tedun,
Anglayang diambarane,
Busanane sarwa murub,
Tur anunggang wyalapati,
Warnane angresing hati,
Risampun prapti ring pura,
Ancangan tumurun,
Natasang pelinggih.
Dibale manike luhung,
Mapanyengker ring tlagane,
Kadagingin tanjung tutur,
Tunjung bang tunjung putih,
Ring madyaning bale alit,
Isa Bhatara mabawos,
Nganggit sekar jepun,
Sekarang memargi.
4. Bramara Ngisep Sari
Om om sembah ikatunan,
dumadak jua kaaksi,
mungguing pangubaktin tityang,
nista solah lawan wuwus,
muwah banget hina budi.
Kewanten sredaning manah,
miwah katlebaning hati,
kalawan eling tan pegat,
kanggen manyanggra manyuwun,
pican iratu sang luwih.
Iratu langkung pawikan,
ring manah sarwa dumadi,
ne jati kalawan boya,
ne corah lan bakti mulus,
ne patut kalawan rusit.
Apan paduka bhatara,
ne mula nodyanin gumi,
weruh ring sakandan jagat,
saluwir ne wus kalangkung,
mangkin miwah ne kawuri.
Sakala lawan niskala,
bhatara ngraganin sami,
wesnawa suksma bhatara,
brahma niskala iratu,
pepek sami karaganin.
5. Turun Tirta
Turun tirta saking luhur
Ne nyiratang pemangkune
Mangelencok muncrat mumbul
Mapan tirta merta jati
Paican betara sami
Panglukatan dasa mala
Sami padalebur
malane ring bumi
Maketis ping tiga sampun
pabahan siwa dwarane
wangsuhane raris inum
ping tiga lantas mesugi
ring waktra magentos genti
toya amertha widhine
Sami sampun puput
Mengalangin hati
Turun tirta saking luhur
Tirta panca dewatane
Wisnu tirta kamandalu
Hyang iswara sanjiwani
Mahadewa kundalini
Hyang brahma tirta pawitra
Hyang siwa pamuput
amerta kinardi
dumadak jua kaaksi,
mungguing pangubaktin tityang,
nista solah lawan wuwus,
muwah banget hina budi.
Kewanten sredaning manah,
miwah katlebaning hati,
kalawan eling tan pegat,
kanggen manyanggra manyuwun,
pican iratu sang luwih.
Iratu langkung pawikan,
ring manah sarwa dumadi,
ne jati kalawan boya,
ne corah lan bakti mulus,
ne patut kalawan rusit.
Apan paduka bhatara,
ne mula nodyanin gumi,
weruh ring sakandan jagat,
saluwir ne wus kalangkung,
mangkin miwah ne kawuri.
Sakala lawan niskala,
bhatara ngraganin sami,
wesnawa suksma bhatara,
brahma niskala iratu,
pepek sami karaganin.
5. Turun Tirta
Turun tirta saking luhur
Ne nyiratang pemangkune
Mangelencok muncrat mumbul
Mapan tirta merta jati
Paican betara sami
Panglukatan dasa mala
Sami padalebur
malane ring bumi
Maketis ping tiga sampun
pabahan siwa dwarane
wangsuhane raris inum
ping tiga lantas mesugi
ring waktra magentos genti
toya amertha widhine
Sami sampun puput
Mengalangin hati
Turun tirta saking luhur
Tirta panca dewatane
Wisnu tirta kamandalu
Hyang iswara sanjiwani
Mahadewa kundalini
Hyang brahma tirta pawitra
Hyang siwa pamuput
amerta kinardi
7. Kidung Mecaru
Tangeh Anamun Turida
Salimur Tan Kasalimur
Prakerti Abayeng Dangu
Tumuwuhta Anadi Wong
Rasa Tan Kadi Ageman
Marmanira Misreng Kidung
Tan Anuting Pupuh Basa
Pinaewa De Sang Wiku
Kidung Pangundang Ring Bhuta
Basa Lumbrah Pupuh Jerum
Bhuta Asih Widhi Asung
Caru Pesajine Reko
Genep Saha Upacara
Manut Warna Lawan Ungguh
Sekul Iwak Pada Bina
Olah-Olahan Sadulur
Pangideran Panguripan
Kangin Panca Putih Nulus
Kelod Siya Barak Mungguh
Kawuh Kuning Pitu Enggon
Kaja Selem Urip Patpat
Panca Warna Tengah Brumbun
Akutus Panguripannya
Babutane Manut Ungguh
Kangin Ring Angin Magenah
Kelod Ring Api Umungguh
Ring Tanahe Sane Kawuh
Kaja Ring Toya Manongos
Ring Embange Bhuta Tengah
Malih Sane Bilang Bucu
Anut Hurip Lawan Warna
Tongos Babutan Karedung
Kaja Kangin Urip Nemnem
Yan Ring Warna Rupa Kelawu
Kelod Kangin Urip Kutus
Nasak Gedang Warna Kawos
Kelod Kawuh Warna Kwanta
Panguripannya Tetelu
Kaja Kawuh Warna Gadang
Jati Tunggal Urip Ipun
Babhutan Nyane Kinucap
Preta Kisah Cara Ipun
Bhuta Kala Dengen Rusuh
Ring Danganane Manongos
Ring Pangkung-Pangkung Karedung
Genep Sami Siya Warna
Kang Inundang Sida Rawuh
Yan Sira Sampun Wus Nadab
Gati Presama Mewantun
Ngungsi Ungwani Sowang-Sowang
Aja Mamigena Wong
Miwah Mamigena Yadnya
Asih Kumasih Satuwuk
Ngawe Degdeg Jagat Raya
Jadma Pada Manggih Ayu
Salimur Tan Kasalimur
Prakerti Abayeng Dangu
Tumuwuhta Anadi Wong
Rasa Tan Kadi Ageman
Marmanira Misreng Kidung
Tan Anuting Pupuh Basa
Pinaewa De Sang Wiku
Kidung Pangundang Ring Bhuta
Basa Lumbrah Pupuh Jerum
Bhuta Asih Widhi Asung
Caru Pesajine Reko
Genep Saha Upacara
Manut Warna Lawan Ungguh
Sekul Iwak Pada Bina
Olah-Olahan Sadulur
Pangideran Panguripan
Kangin Panca Putih Nulus
Kelod Siya Barak Mungguh
Kawuh Kuning Pitu Enggon
Kaja Selem Urip Patpat
Panca Warna Tengah Brumbun
Akutus Panguripannya
Babutane Manut Ungguh
Kangin Ring Angin Magenah
Kelod Ring Api Umungguh
Ring Tanahe Sane Kawuh
Kaja Ring Toya Manongos
Ring Embange Bhuta Tengah
Malih Sane Bilang Bucu
Anut Hurip Lawan Warna
Tongos Babutan Karedung
Kaja Kangin Urip Nemnem
Yan Ring Warna Rupa Kelawu
Kelod Kangin Urip Kutus
Nasak Gedang Warna Kawos
Kelod Kawuh Warna Kwanta
Panguripannya Tetelu
Kaja Kawuh Warna Gadang
Jati Tunggal Urip Ipun
Babhutan Nyane Kinucap
Preta Kisah Cara Ipun
Bhuta Kala Dengen Rusuh
Ring Danganane Manongos
Ring Pangkung-Pangkung Karedung
Genep Sami Siya Warna
Kang Inundang Sida Rawuh
Yan Sira Sampun Wus Nadab
Gati Presama Mewantun
Ngungsi Ungwani Sowang-Sowang
Aja Mamigena Wong
Miwah Mamigena Yadnya
Asih Kumasih Satuwuk
Ngawe Degdeg Jagat Raya
Jadma Pada Manggih Ayu
Daftar Pustaka: iwayanmardiana.blogspot.com/2013/04/devinisi-singkat-sekar-madya.html
https://bhaskaragita.blogspot.com/2010/03/kidung-dewa-yadnya-swastyastu-ginanti.html
berbagai sumber di internet
Posting Komentar untuk "MATERI SEKAR MADIA KIDUNG"